Monday, May 4, 2020

Τι σημαίνει ο διπλωματικός πόλεμος Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και Τουρκίας, Του Κώστα Ράπτη

Μολονότι το διεθνές ενδιαφέρον σε ό,τι αφορά την ευρύτερη Μέση Ανατολή επικεντρώνεται κυρίως στη σύγκρουση του Ιράν και των συμμάχων του με τη Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους της, που δίνει στα πράγματα μια μάλλον παραπλανητική χροιά θρησκευτικού πολέμου μεταξύ σιιτών και σουνιτών, μια άλλη διαχωριστική γραμμή, στο εσωτερικό του δεύτερου στρατοπέδου αυτή τη φορά, βαθαίνει ολοένα και περισσότερο, αντιπαραθέτοντας τις μοναρχίες του Περσικού Κόλπου, με πραγματικό ηγέτη τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, απέναντι στην Τουρκία.







Ο πόλεμος ανακοινώσεων μεταξύ Άγκυρας και Άμπου Ντάμπι τα προηγούμενα 24ωρα το εικονογραφεί αυτό χαρακτηριστικά.

Με ανακοίνωσή του την Πέμπτη, το υπουργείο Εξωτερικών και Διεθνούς Συνεργασίας των ΗΑΕ εξέφρασε ανησυχία του για τον ρόλο της Τουρκίας στην κρίση της Λιβύης, καταγγέλλοντας μεταφορά οπλισμού και μαχητών από τουρκικής πλευράς στην πολύπαθη βορειοαφρικανική χώρα.

Εξήρε επίσης την δράση του Εθνικού Λιβυκού Στρατού υπό τον στρατάρχη Χάφταρ, ο οποίος μάχεται την διεθνώς αναγνωρισμένη (και φίλη της Άγκυρας) κυβέρνηση Σαράτζ στην Τρίπολη.

Η απάντηση του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Χαμί Ακσόι υπήρξε ασυνήθιστα οξεία.



Κάνοντας λόγο για "προσπάθεια να συγκαληφθούν οι υποκριτικές πολιτικές μιας χώρας που προσφέρει κάθε είδους υποστήριξη σε επίδοξους πραξικοπηματίες” ο Ακσόι συνέδεσε εμμέσως την κρίση της Λιβύης με τις κατηγορίες που πλανώνται ότι τα ΗΑΕ χρηματοδότησαν και στήριξαν την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ταγίπ Ερντογάν το καλοκάιρι του 2016.

Ο εκρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών αντιπαρέβαλε την "στάση αρχών" της δικής του χώρας υπέρ της πολιτικής ενότητας και εδαφικής ακεραιότητας των αραβικών κρατών (συμπεριλαμβανομένης της υπεράσπισης της νομιμότητας στη Λιβύη με στόχο την επίτευξη μιας πολιτικής λύσης) προς τις "καταστροφικές δραστηριότητες” των ΗΑΕ σε μια ευρεία ακτίνα που απλώνεται μέχρι από τη Συρία μέχρι το Κέρας της Αφρικής.

Ειδικότερα, χαρακτήρισε "κοινό μυστικό” την υποστήριξη του Άμπου Ντάμπι προς τρομοκρατικές οργανώσεις όπως η Αλ Σαμπάαμπ της Σομαλίας, αλλά και προς αποσχιστικές κινήσεις στη (νότια) Υεμένη.

Ο Ακσόι κάλεσε την κυβέρνηση των ΗΑΕ να αναθεωρήσει την "εχθρική της στάση” προς την Τουρκία και να αντιληφθεί ποιά είναι η θέση της.

Οι τριβές των δύο πλευρών ανάγονται βέβαια στην "Αραβική Άνοιξη” του 2011, οπότε η μεν Τουρκία στήριξε από κοινού με το Κατάρ την ανάδυση των κατά τόπους κλάδων της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, ενώ οι λοιπές μοναρχίες συσπειρώθηκαν εναντίον αυτού που θεώρησαν ως "υπαρξιακή απειλή”.

Ο αποκλεισμός του Κατάρ από τους γείτονές του το 2017 υπήρξε η χαρακτηριστική απάντησή τους απέναντι στο περισσότερο αδύναμο σκέλος του διδύμου Άγκυρας-Ντόχα, όμως η αποστολή τουρκικών στρατευμάτων στο Εμιράτο αποτέλεσε εξίσου ενδιαφέρουσα ανταπάντηση.

Σημειώνεται ότι η Άγκυρα έχει επικηρύξει για την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016 τον ("πράκτορα του Ισραήλ”, κατά τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου) Μοχάμαντ Νταχλάν, άλλοτε κορυφαίο στέλεχος ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής, ο οποίος από το 2012 ζει εξόριστος στα ΗΑΕ.

Άλλες πληροφορίες, πάλι, θέλουν τον διάδοχο και ισχυρό άνδρα των ΗΑΕ, πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Ζάγεντ, ο οποίος ούτως ή άλλως εργάζεται για την επιστροφή της Συρίας στους κόλπους του Αραβικού Συνδέσμου, να δελέασε τον Άσαντ με προσφορά 3 δισ. δολαρίων προκειμένου να παραβιάσει την κατάπαυση του πυρός που επιτεύχθηκε με ρωσική μεσολάβηση στην επαρχία της Ίντλιμπ.

Είναι ενδιαφέρον άλλωστε ότι τόσο τα ΗΑΕ, ως ναυτική δύναμη, όσο και η Τουρκία επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους,και με την αποστολή στρατιωτικών δυνάμεων στην φαινομενικά μακρινή περιοχή του Κόλπου του Άντεν (Σομαλία, Υεμένη) και της Ερυθράς Θάλασσας (Σουδάν), όπου κρίνεται ο έλεγχος μιας από τις σημαντικότερες θαλάσσιες οδούς του πλανήτη, αλλά και η πιθανή "περικύκλωση” της Αραβικής Χερσονήσου.

Σε αντίθεση με την παλαιά διαμάχη με το Ιράν, η οποία διέπεται από άρρητες και αμοιβαία σεβαστές "κόκκινες γραμμές”, η σύγκρουση των αραβικών μοναρχιών (πλην Κατάρ) με την Τουρκία διακρίνεται από όλη τη συναισθηματική φόρτιση απέναντι στον "παρείσακτο” στα πράγματα της περιοχής, Οθωμανό πρώην κατακτητή. Και πάντως οι κανόνες αυτής της σύγκρουσης δεν έχουν ακόμη παγιωθεί.